Φαράγγι της Σκοτεινής, Φινοκαλιά

Σχετικά μικρό αλλά εντυπωσιακό φαράγγι με πολλές εναλλαγές στο τοπίο του είναι το άγνωστο φαράγγι της Σκοτεινής στην περιοχή του οικισμού του Φινοκαλιά, Επάνω Μεραμπέλου στο Λασίθι. Αν και μπορούμε να σχεδιάσουμε διάφορες διαδρομές, στην συγκεκριμένη, αφετηρία και κατάληξη του είναι ο μικρός γραφικός, πετρόκτιστος και σχεδόν ακατοίκητος σήμερα οικισμός του Φινοκαλιά.

Η καλύτερη εποχή για να πραγματοποιήσετε αυτην την εκδρομή είναι Νοέμβριος-Μάιος όπου η φύση έχει ντυθεί στα καλύτερά της όπως μπορείτε να δείτε και στις φωτογραφίες, αφου εμείς περάσαμε την διαδρομή στα μέσα Ιανουαρίου.

Από εκεί για ξεκίνημα (1η επιλογή) μπορείτε είτε να πάρετε το μονοπάτι που οδηγεί κατευθείαν στο φαράγγι, με το πρώτο κομμάτι του μέσα στο φαράγγι να είναι αρκετά προσβάσιμο, χωρίς μεγάλες δυσκολίες λόγω πυκνής βλάστησης. Ως δευτερη επιλογή είτε μπορείτε να κινηθείτε δυτικά στο τέλος του χωριού, να ακολουθήσετε παλιό πετρόκτιστο μονοπάτι, να βγείτε στο δρόμο, κοντά στο Μετόχι του Αγίου Νικολάου, και από εκεί να περπατήσετε ως το παλιό μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα.

Στο τέλος αυτού του χωματόδρομου θα δείτε μια πηγή και δίπλα ακριβώς από την πετρόκτιστη κρήνη, διακρίνεται το μονοπάτι και ακολουθόντας θα βρείτε πρόσβαση προς τις ακτές.

Εμείς επιλέξαμε την πρώτη επιλογή διαδρομής και μπήκαμε κατευθείαν στο φαράγγι κατηφορίζοντας και φτάνοντας στην ακτή περπατάμε από ανατολικά προς δυτικά.

Το φαράγγι της Σκοτεινής καταλήγει στην παραλία της Σκοτεινής ή της Δατσερολενιάς που πήρε την ονομασία της από μια γυναίκα, την Ελένη Δατσέρη, η οποία φέρεται να διέθετε ιδιοκτησία σε αυτή την απόμερη γωνιά της Κρήτης.

Με ελάχιστα φωτεινά σημεία, κυρίως στην αρχή και το τέλος του φαραγγιού, η γενικότερη εικόνα που θα αποκομίσετε απ’ αυτό είναι πως πρόκειται για ένα σκοτεινό φαράγγι. Δεν του αποδόθηκε εξάλλου τυχαία η ονομασία.

Ψηλά τοιχώματα από πλακώδεις σκουρόχρωμους ασβεστόλιθους κυριαρχούν στο χώρο του ενώ από ένα σημείο και πάνω το «έργο» του να κρατηθεί το φαράγγι σκοτεινό έχουν αναλάβει τα δέντρα.

Ενδείξεις της ανθρώπινης παρουσίας, κατά το παρελθόν, εντός του φαραγγιού θα δείτε χαμηλά όπου με πέτρες είχαν κλείσει μικρές σπηλαιώσεις δημιουργώντας μάντρα αλλά και πιο πάνω συναντώντας λαξευμένες σε πέτρες μικρές γούρνες νερού.

Οι μυρωδιές από το φασκόμηλο και τη ρίγανη κατακλύζουν το φαράγγι της Σκοτεινής με τα δυο αυτά βοτάνια να φύονται κυριολεκτικά παντού στην κοίτη και τις βραχώδεις πλευρές του. Να είστε προσεκτικοί με τους χιλιάδες φλόμους που θα βρείτε στο διάβα σας, ακόμα και σε διαστάσεις δέντρου, καθώς πρόκειται για άκρως τοξικό φυτό που η επαφή μαζί του ίσως σας δημιουργήσει προβλήματα.

Έχετε υπόψην πως σε όλη τη διαδρομή δεν υπάρχει σηματοδότηση αν και εντός του φαραγγιού δύσκολα μπορεί να χαθεί κανείς αλλά και ευδιάκτιτο είναι και το μονοπάτι που τρέχει κατα μήκος της ακτής.

Η παραλία, παρότι στην είσοδο της έχει βράχια, προσφέρει απολαυστικό μπάνιο αφού είναι πεντακάθαρη και εντελώς μοναχική.

Χρειάζεται προσοχή από δω και πέρα καθώς δεν μπορείτε να κινηθείτε λόγω βράχων και γκρεμών πολύ κοντά στη θάλασσα αλλά θα πρέπει ανάλογα με τη διαμόρφωση του εδάφους άλλοτε να κατεβαίνετε κι άλλοτε να ανεβαίνετε, περνώντας από ξερά και άγονα τοπία αλλά και από σημεία με ενδείξεις παλιών καλλιεργειών, μέχρι να φθάσετε στην πετρόκτιστη κρήνη.

Πρίν φτάσουμε στην παραλία (περίπου 100μ) θα στρίψουμε αριστερα (δυτικά) και πολύ σύντομα θα βρεθούμε στο μονοπάτι που ακολουθεί και την ακτογραμμή (ή ανάλογα επιστρέφοντας από την παραλία στρίβουμε δεξιά).

Η διαδρομή προσφέρει αρκετές συγκινήσεις αφού οι εικόνες που θα δείτε και τα αρώματα των βοτάνων που θα συναντήσετε στο διάβα σας αξίζουν τον κόπο που κάνατε για να φθάσετε ως εκεί.

Αμέσως μετά την πετρόκτιστη κρήνη ανεβαίνουμε την πλαγιά σε χωματόδρομο συναντώντας σε 10′ (από την πηγή) την Μονή του Αγίου Αντρέα όπου και κάνουμε ημίωρο διάλειμμα αφού το τοπίο είναι μοναδικό. Ήταν τόπος ασκητών αν και δεν έχει τώρα μοναχούς, αλλά πάντα είναι περιποιημένο και καθαρό. Η πρόσβαση γενικά είναι δύσκολη εδώ αλλά σίγουρα αποζημιώνει η γαλήνη και η θέα της περιοχής.

Από εκει συνεχίζουμε να ανεβαίνουμε στον χωματόδρομο, περνάμε μπροστά από τον μετεωρολογικό σταθμό του Φινοκαλιά και αμέσως βλέπουμε μπροστά μας τον οικισμό του Φινοκαλιά που είναι και η κατάληξη της διαδρομής (για τα τελευταία αυτά 30′ συμβουλευθείτε τον χάρτη που παραθέτουμε).