Μια άγνωστη αλλά πανέμορφη διαδρομή μέσα στα δυτικά βουνά της Σητείας και της ευρύτερης περιοχής…
Οροπέδιο Μονοκαρά – κορυφή Ασκορδαλιά 1236μ
Το μικρό οροπέδιο της Μονοκαράς βρίσκεται στο όρος Ορνό, σε υψόμετρο περίπου 750μ. Η πρόσβαση γίνεται από δύο πλευρές, από τα χωριά της Τουρλωτής και της Σφάκας.
Στο οροπέδιο υπάρχει ο γραφικός ναός του Τιμίου Σταυρού και πολλοί μαγατζέδες, δηλαδή σπιτάκια στα οποία διαμένουν τους θερινούς μήνες όσοι απασχολούνται στις μικρές καλλιέργειες από αμπέλια, μηλιές, αχλαδιές και καρυδιές. Το μικρό στενόμακρο οροπέδιο παραμένει καταπράσινο, αν και έχει χάσει λίγη από τη φρεσκάδα του μετά τις ζέστες του καλοκαιριού. Είναι κατάφυτο από αμπέλια, μηλιές, αχλαδιές και καρυδιές (πιθανά από τις καρυδιές/καρές να προέρχεται και το όνομα του). Ιδιαίτερα εντυπωσιάζουν 4-5 μεγάλα πηγάδια, πετρόκτιστα με γεροκτισμένα σκαλοπάτια που οδηγούν μέχρι τον πυθμένα, εξαιρετικό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που αντέχει στο χρόνο.
Αρχίζουμε την πορεία με ελεύθερη ανάβαση (χωρίς διακριτό μονοπάτι) ακολουθώντας πορεία με απότομη ανηφορική κλίση, πάνω σε ‘χαλασά/σάρα’ δίπλα από μια στάνη με σπίτι δίπλα, από το σημείο που βλέπουμε στον χάρτη μας. Το ανέβασμα είναι δύσκολο και επίπονο, καθώς βαδίζουμε στην απότομη ορθοπλαγιά που είναι σκεπασμένη με γκρίζες πέτρες που γλιστρούν κάτω από τα πόδια μας. Εξακολουθούμε να ανηφορίζουμε ανάμεσα στα βουνά, ώσπου ν’ αντικρίσουμε απέναντι τον οικισμό του Μπέμπονα. Λίγο πριν το σημείο αυτό του διάσελου, στρίβουμε δεξιά δηλ δυτικά και συνεχίζουμε να ανεβαίνουμε. Υπάρχει μονοπάτι που είναι λίγο δυσδιάκριτο, αλλά και χωρις αυτό δεν θα συναντήσουμε δυσκολία αφού η βλάστηση ειναι χαμηλή και στόχος είναι το βουνό ακριβώς μπροστά μας.
Μας περιτριγυρίζουν άγρια, άδενδρα βουνά, γεμάτα ριζωμένους βράχους, πέτρες και ξεραμένους από τις καλοκαιρινές ζέστες θάμνους. Όμως λίγο ψηλότερα τα πρώτα αγριολούλουδα ξεπετάγονται ανάμεσα από τις πέτρες. Ακόμη και μέσα στη ‘χαλασά’ θαυμάζουμε τα κολχικά και τους μικρούς άσπρους κρόκους, ενώ ψηλότερα υπάρχουν κίτρινοι και μωβ (ενδημικό είδος crocus oreocreticous).
Αφού περάσουμε την πρώτη κορφή φαίνεται ο τελικός στόχος μας δυτικά και αυτή τη φορά φαίνεται και το μονοπάτι που θα περπατήσουμε.
Κατεβαίνουμε λίγο σε υψόμετρο προς το 2ο διάσελο και από εκεί προς την κορυφή που ορθώνεται επιβλητική μπροστά μας. Σκαρφαλώνουμε την βραχώδη βουνοπλαγιά και καταλήγουμε στην πλατιά κορυφή, που προσφέρει ανεμπόδιστη θέα και προς τα δυο πέλαγα της Κρήτης. Στον νότο βλέπουμε την Ιεράπετρα με τον κάμπο από τα θερμοκήπια μέχρι τον Γούδουρα και τον Μακρύ Γυαλό, ενώ σε πρώτο πλάνο ξεχωρίζουν η Τρουλωτή και η Σφάκα. Ο ορεινός όγκος της Θρυπτής δεσπόζει Ν.Δ και στον βορά διακρίνουμε τον κόλπο του Μεραμπέλλου μέχρι τις ανεμογεννήτριες στο ακρωτήρι του Αϊ Γιάννη. Απλωνόμαστε στην κορυφή για να απολαύσουμε την υπέροχη θέα και χαλαρώνουμε απολαμβάνοντας το επιβλητικό περιβάλλον… Την προσοχή μας τραβούν εγκαταλειμμένα σίδερα πάνω στην κορυφή, πιθανόν εξοπλισμός για νέα εγκατάσταση ανεμογεννητριών, που ματαιώθηκε σαν ασύμφορη.
Τα πηγάδια της Μονοκαράς…
Στη Μονοκαρά θα συναντήσει κάποιος και τα περίφημα πηγάδια, τα οποία θεωρούνται άψογα ως αρχιτεκτονικά οικοδομήματα. Χρησιμοποιήθηκαν για το πότισμα των αιγοπροβάτων αλλά και για τις αρδευτικές ανάγκες των αμπελιών, μηλιών, αχλαδιών, καρυδιών κλπ. Ουδείς γνωρίζει πότε ακριβώς κατασκευάστηκαν. Μπορεί σωστό ν’ αντιληφθεί τι κόπος και πόση οξυδέρκεια χρειάστηκαν, για τα δεδομένα της εποχής, για να φτάσει κανείς σ’ αυτό το άρτιο αποτέλεσμα.
Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ιδιαίτερα σοφός και προνοητικός για να καταλάβει τη σημασία και στην αξία της πρόληψης που έδιναν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής. Κάτι ανάλογο είχαν στο νου τους και με την κατασκευή των σαρνιτσιών* εντός των σπιτιών τους όπου αποθήκευαν τα όμβρια ύδατα για τις καθημερινές τους ανάγκες.
Στις μέρες μας όπου η λειψυδρία τείνει να εξελιχθεί σ’ εφιάλτη ας διδαχτούμε λίγο από τη σοφία τους! Κάτι ήξεραν παραπάνω!
*Σαρνίτσια: Πρόκειται για δεξαμενές νερού που κατασκεύαζαν κυρίως εντός του σπιτιών ανοίγοντας πηγάδια στο έδαφος και κτίζοντας με πέτρα την επιφάνεια τους (αργότερα με τσιμέντο) έτσι ώστε το βρόχινο νερό να εισέρχεται από τα πλάγια μέσω υδροροής και να αποθηκεύεται για να καλύπτει τις ανάγκες των ζώων αλλά και των ανθρώπων εκείνης της εποχής!
Πρόσθετες Πληροφορίες
Αφετηρία: Οροπέδιο Μονοκάρα – 36 χλμ από Σητεία
Υψόμετρο: 755μ (Μονοκαρά) – 1236μ (κορυφή Ασκορδαλιά)
Τύπος διαδρομής: 60% σε μονοπάτι και 40% χωρίς διαδρομή
Δυσκολία: Σχετικά εύκολο
Απόσταση με τα πόδια (χωρίς την επιστροφή): 5,5 χλμ. : 2,5-3 ώρες
Το Άρθρο αυτό έχει 0 Σχόλια