Λαογραφικό Μουσείο Χαμεζίου

Το λαογραφικό μουσείο του Χαμεζίου ιδρύθηκε από τον πολιτιστικό σύλλογο σε συνεργασία με την Εκπαιδευτική Κοινότητα Χαμεζίου.
Το μουσείο όπως είναι σήμερα χτίστηκε σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους. Το 1978, όταν συγκροτήθηκε η Εκπαιδευτική Κοινότητα, δημιουργήθηκε ο πρώτος τομέας του μουσείου, το οποίο παρουσιάζει το παραδοσιακό κρητικό σπίτι του περασμένου αιώνα. Είναι ένα σπίτι με αρχιτεκτονικές καμάρες, τυπικό χαρακτηριστικό της Κρήτης.

Τα υφαντά που ύφαιναν οι γυναίκες στον αργαλειό χρησιμοποιούνταν περισσότερο για τη διακόσμηση του σπιτιού και για να κάνουν πιο πλούσια την ένδυση τους παρά για να ενισχύσουν τα οικονομικά τους.

Καθώς το σπίτι είναι απλό, έτσι είναι και η επίπλωσή του. Τα αντικείμενα που εκτίθενται είναι ένας αργαλειός, μερικές καρέκλες με μια χαμηλή τραπεζαρία, ένας καθρέπτης, ένας μεγάλος καναπές και ένα μεγάλο μπαούλο που χρησίμευε να φυλάει τα προικιά, ένας λυχνοστάτης που χρησίμευε για τα λυχνάρια, τα οποία φώτιζαν το σπίτι, ένας μύλος που άλεθε το αλεύρι, καθώς και μεγάλα και μικρά πήλινα κανάτια.
Το σπίτι ήταν δωρεά από την κα Ειρήνη Παπαδάκη, που ήταν η πρώτη πρόεδρος του συλλόγου, η οποία το αγόρασε από τους κληρονόμους των αρχικών ιδιοκτητών. Το 1993 έγινε η κατασκευή της νέας πτέρυγας του μουσείου δίνοντας τη σημερινή μορφή του. Αυτή η νέα πτέρυγα αποτελείται από ένα παλιό ελαιοτριβείο, ένα εργαστήρι για την επεξεργασία του σίδερου και μια πανέμορφη αυλή με ένα πατητήρι, όπου πατούσαν τα σταφύλια για κρασί, το υδραγωγείο και ο μικρός φούρνος, τον οποίο έβρισκε κανείς σε κάθε τέτοια αυλή και κάλυπτε τις ανάγκες μόνο του εκάστοτε σπιτιού.

Το άλλο κτίσμα είναι ένα μοντέλο της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Η Εκπαιδευτική Κοινότητα Χαμεζίου αγόρασε αυτά τα κτίσματα ενώ ήταν σχεδόν ετοιμόρροπα. Οι ντόπιοι μάστορες όμως με την εφευρετικότητα και την επιδεξιότητα που τους διακρίνει, ανακαίνισαν το σπίτι δίδοντάς του το τελικό αποτέλεσμα που κάθε επισκέπτης μπορεί σήμερα να θαυμάσει.

Σκοπός της κοινότητας είναι το μουσείο να γίνει ένας χώρος όπου θα εκτίθενται οι λαϊκές παραδόσεις της περιοχής. Όλη η εργασία έγινε με ιδιαίτερη φροντίδα και σεβασμό προς τις πολιτισμικές παραδόσεις. Αξιοσημείωτο και σημαντικό γεγονός είναι ότι όλα τα εκθέματα του μουσείου είναι δωρεές των κατοίκων του χωριού.